OSLO (Novum/AP) - De Europese Unie heeft maandag de Nobelprijs voor de vrede uitgereikt gekregen. Voorzitter van de Europese Commissie José Manuel Barroso, voorzitter van de Europese Raad Herman Van Rompuy en de voorzitter van het Europees Parlement Martin Schulz ontvingen de prijs in Oslo uit handen van Thorbjörn Jagland, de voorzitter van het Nobelcomité.
Zo'n twintig Europese regeringsleiders waren in Oslo ook van de partij, onder wie de Duitse bondskanselier Angela Merkel, de Franse president François Hollande, de Britse vicepremier Nick Clegg en de Nederlandse premier Mark Rutte. De uitreiking is niet alleen een moment om terug te kijken, maar ook een aansporing om huidige problemen in Europa grondig aan te pakken, liet Rutte via Twitter weten.
De EU is met de prijs onderscheiden omdat de lidstaten na decennia van oorlog er in zijn geslaagd verbroedering tussen verschillende landen tot stand te brengen. In een toespraak zei Jagland dat de EU van groot belang is geweest in bij het realiseren van vrede in 'een continent van oorlog'. Hij wees op de verzoening van de voormalige aartsvijanden Frankrijk en Duitsland. Hij noemde die 'waarschijnlijk het meest dramatische voorbeeld in de geschiedenis dat laat zien dat oorlog en conflict erg snel kunnen omslaan in vrede en samenwerking'. De aanwezigheid van Merkel en Hollande was volgens Jagland dan ook erg bijzonder.
Jagland ging ook in op de economische crisis waar de Unie mee te kampen heeft. "Het politieke raamwerk waarin de Unie gegrondvest is, is nu belangrijker dan ooit. We moeten elkaar steunen. We hebben een collectieve verantwoordelijkheid", zei hij. Van Rompuy erkende dat de economische crisis veel ontberingen tot gevolg heeft en dat 'het politieke verbond in de unie op de proef wordt gesteld'. Hoewel Europa niet meer zal worden teruggeworpen naar de donkere dagen van oorlog, is de spanning binnen de Unie wel degelijk aanwezig, zei hij.
De Unie liet weten het geld dat aan de prijs is verbonden, 930 duizend euro, te willen verdubbelen en aan projecten te willen schenken om kinderen in conflictzones te helpen.
Niet iedereen was te spreken over de keuze van het Nobelcomité. Drie voormalige winnaars van de prijs - voormalig aartsbisschop van Zuid-Afrika Desmond Tutu, de Noord-Ierse vredesactiviste Mairead Maguire en de Argentijnse voorvechter van de mensenrechten Adolfo Perez Esquivel - willen dat het geld dat aan de prijs is verbonden dit jaar niet wordt uitgereikt. Volgens de drie steunt de EU op militaire macht om veiligheid te waarborgen en valt dat niet te rijmen met het idee achter de Nobelprijs voor de vrede.
Ook Amnesty International waarschuwde dat de Europese leiders zich niet moeten 'koesteren in de gloed van de prijs'. De mensenrechtenorganisatie wees op groeiende vreemdelingenhaat en onverdraagzaamheid in Europa.
De winnaars van de Nobelprijzen voor geneeskunde, scheikunde, natuurkunde en literatuur werden in Stockholm onderscheiden.
